Datacenters

Van colocatie datacenter tot hyperscaler

Nederland telt circa 200 datacenters. De meeste zijn zogeheten colocatie datacenters of multi-tenant datacenters. Ze bieden ruimte, opslag en data-diensten aan meerdere klanten. Er zijn ook enkele hyperscalers: zeer grote datacenters van big tech-bedrijven als Google, Microsoft en Facebook (Meta) met een internationale functie. Een derde categorie vormen de bedrijfsdatacenters (single tenant datacenters): eigen rekencentra van universiteiten, laboratoria en onderzoeksinstituten en multinationals.

Voordelen Nederland voor datacenters

• Centrale ligging
• Open economie
• Politieke stabiliteit
• Aanwezigheid mainports Rotterdam en Amsterdam
• Aanlanding (inter)continentale internetkabels
• Hoog aandeel glasvezelverbindingen
• Bevolking spreekt Engels
• Gematigd klimaat (maakt koeling eenvoudiger)

Nederlandse datacenters: betrouwbaar fundament

De totale digitale sector is inmiddels goed voor zo’n kwart van het BBP. Datacenters zijn het kloppend hart van de digitale samenleving. Zonder datacenters valt het hele maatschappelijke leven in Nederland stil: verkeerslichten werken niet, bruggen gaan niet meer open, ambulances rijden niet meer, we kunnen niet meer e-mailen, whatsappen, geen muziek en video meer streamen en internet gaat op zwart.

Een datacenter mag dus niet uitvallen. Daarom zijn allerlei voorzorgsmaatregelen getroffen. Van hoogwaardige systemen en beveiliging tot reservesystemen en zogeheten twin-concepten (waarbij de data en systemen van een klant op twee locaties staan). Zelfs bij brand of als de elektriciteit overal uitvalt, draait alles door.

De betrouwbaarheid wordt uitgedrukt in de TIER-normering. TIER III is in Nederland de hoogst haalbare (voor TIER IV moeten er twee aanbieders van elektriciteit zijn en dat is hier onmogelijk). Ter illustratie: de datacenters van Bytesnet voldoen aan TIER III beschikbaarheid met een percentage van 99,982%.

Spreiding door heel Nederland

De eerste datacenters zagen het levenslicht op internetknooppunten: waar kabels en verbindingen samenkomen. Zoals in Amsterdam (AMS-iX), Rotterdam (R-iX) en Groningen (GN-iX). Daar wilden bedrijven hun apparatuur zo dicht mogelijk bij installeren, zodat er nauwelijks vertraging (latency) bij het verzenden en ontvangen van data was.

De eerste jaren zorgde dat voor een concentratie van datacenters rond die knooppunten – met name in Amsterdam. Naar mate de technologie verbeterde, verdween de vertraging via de kabels en dus waren datacenters niet meer geografisch gebonden. Zodoende kwamen er door het hele land nieuwe bij. Nederland heeft nu een groot aantal en geografisch goed gespreide datacenters. Binnen een straal van 30 kilometer is in ons land altijd minimaal één datacenter te vinden.

Als dichtbevolkt land is Nederland inventief in het efficiënt gebruik van de beschikbare ruimte. Dat is terug te zien in een datacenter: hier is de rekenkracht per vierkante meter ongeëvenaard hoog.

Nederlandse data centers: krachtig ecosysteem

Al deze nationale en regionale data centers vormen samen een krachtig verbonden ecosysteem maar hebben ook nadrukkelijk een sterke regionale functie. Ze bieden overheidsinstanties, bedrijven en andere organisaties een betrouwbaar platform om hun gegevens te verwerken, op te slaan en te delen. Zo geven de Nederlandse data centers de regionale economie de ruimte en verbinden ze lokale bedrijven, zorg- en onderwijsinstellingen. Maar ook lokale IT-dienstverleners, hostingbedrijven, aanbieders van cloud services, app-ontwikkelaars en softwareleveranciers profiteren van de nabijheid van hun regionale datacenter.

Economische groei dankzij digitalisering

Er wordt steeds meer gevraagd van datacenters. De aantallen racks en servers nemen nog steeds toe, de rekenkracht en de capaciteit van verbindingen worden steeds groter. Daarmee spelen de datacenters in op de vraag van bedrijven en overheden. De digitalisering van de economie en samenleving blijft groeien.

Nieuwe technologieën zoals robotisering, internet of things, 5G, cloud computing, blockchain en artificial intelligence hebben grote hoeveelheden data en meer rekenkracht nodig: die komen samen in een datacenter. Onderzoekers en wetenschappers gebruiken steeds vaker High Performance Computing om snel grote hoeveelheden data te kunnen verwerken. Ook de gezondheidszorg benut de mogelijkheden van digitalisering steeds meer. Voor CT-scans, bij operaties en diagnoses.

Slim omgaan met energie

De datacenters in Nederland gelden internationaal ook als voorlopers als het gaat om duurzaamheid, en dan met name om de resultaten die zijn geboekt op het gebied van energieverbruik. Datacenters worden nog weleens afgeschilderd als energieverspillers, maar het tegendeel is waar: als alle klanten nog eigen servers in hun pand zouden hebben, was twee keer zoveel stroom nodig – niet alleen voor de IT-apparatuur maar ook voor de koeling en dergelijke.

Zowel op bedrijfsniveau als sectorbreed investeren de datacenters in Nederland volop in het verhogen van de energie-efficiëntie. In 2022 is bijvoorbeeld de Save Energy Foundation opgericht. Deze stichting helpt datacenters om slimmer met energie om te gaan. Een belangrijk hulpmiddel hierbij is het meten en verder verbeteren van de Server Idle Coefficient (SIC) en de Data center Idle Coefficient (DcIC). Zo hoeven de meeste servers op rustige momenten (’s nachts en in het weekend) niet op maximaal vermogen te draaien; het energieverbruik kan dan best lager. Op die manier valt extra elektriciteit te besparen. Bytesnet was een van de eerste partijen die zich bij dit initiatief hebben aangesloten.